του Μιχάλη Ε. Κόκκινου
Δικηγόρου Ρόδου
μέλους ΠΣ ΠΡΑΤΤΩ
Η πρωτοφανής κρίση υγείας εξαιτίας του covid-19 συνιστά πρωτίστως μια κατάφορη προσβολή στον οργανωμένο και πολιτισμένο υπεροπτικό δυτικό κόσμο, αποδεικνύοντας ότι μόνη η οικονομική ανάπτυξη δεν αποτελεί ασπίδα για κάθε συμφορά. Πιστεύαμε ότι είμαστε ασφαλείς και αυτού του είδους η ευαλωτότητα θα άρμοζε στην πυκνοκατοικημένη Κίνα ή την μακρινή Αφρική, ποτέ όμως στην ελιτίστικη Ευρώπη, ούτε στην οικονομικά ισχυρή Αμερική. Η κρίση ακολουθώντας τους κανόνες της παγκοσμιοποίησης, προβάλλεται σε όλες τις πτυχές της σύγχρονης ζωής –προσωπική, κοινωνική, οικονομική, πολιτική- και τονίζει τις κοινωνικές ανισότητες. Αρκεί να σκεφτεί κανείς ότι η πειθαρχία στην επιταγή «μένουμε σπίτι» προϋποθέτει να υπάρχει σπίτι ή πρόνοια για ασφαλή διαμονή.
Εξίσου μεγάλη όμως –αν όχι μεγαλύτερη- είναι η ανησυχία για τις συνέπειες της πανδημίας και η αγωνία για την επόμενη μέρα. Η πρόσφατη οικονομική κρίση που ταλαιπώρησε τις χώρες του ευρωπαϊκού νότου για αρκετά χρόνια, απέδειξε ότι οι σκληρές πολιτικές λιτότητας, δεν πρέπει να είναι πάνω από τους ανθρώπους. Αυτές είναι επικίνδυνες ατραποί που με σκληρά οικονομικά μέτρα, δοκίμασαν την αντοχή, την αλληλεγγύη και την ανθρωπιά μας. Ας μην ξεχνάμε την απελπισία που οδήγησε πολλούς συνανθρώπους μας στην αυτοκτονία. Έτσι η κοινωνία των πολιτών κινητοποιήθηκε σε στοχευμένες δράσεις αντιμετώπισης σοβαρών ζητημάτων που ανέκυψαν από την κρίση θεσμών και αξιών που βιώσαμε και οδήγησε χώρες και λαούς σε νεοαποικιακές οικονομικές καταστάσεις.
Σήμερα, πάλι οι εργαζόμενοι στην υγεία, στην πολιτική προστασία και συνολικά στη δημόσια διοίκηση (που οι μνημονιακές πολιτικές άφησαν ελλιπείς σε υποδομές και μέσα, υποστελεχωμένες και γερασμένες) υπερβάλλουν εαυτό, διαθέτουν ευσυνειδησία και γρήγορα αντανακλαστικά, και χάρη στη δική τους συμβολή λειτουργεί η χώρα. Αυτό πρέπει να μας διδάξει ότι οι κρίσεις ξεπερνιούνται με αλληλεγγύη, θάρρος και αποφασιστικότητα. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να γίνονται αφορμή για απολύσεις, περικοπές και καταπάτηση κεκτημένων δικαιωμάτων των εργαζομένων. Η εκτίναξη της ανεργίας και μείωση της αγοραστικής δύναμης, θα σημαίνει σε μακροοικονομικό επίπεδο την κάθετη ύφεση και την έκρηξη της φτώχειας. Επί πλέον, η μικρομεσαία επιχειρηματικότητα και η αυτοαπασχόληση, που στην Ελλάδα είναι δαιμονοποιημένες, πρέπει να τύχουν σοβαρής στήριξης. Ο μεγάλος ασθενής της πανδημίας, φαίνεται πως θα είναι ο ελληνικός τουρισμός. Εδώ απαιτούνται άμεσα μέτρα ενίσχυσης του εσωτερικού και του εναλλακτικού τουρισμού, παράλληλα με τους τομείς της δημιουργικής οικονομίας, δηλαδή καλλιτεχνικές και πολιτιστικές δραστηριότητες (δυστυχώς οι καλλιτέχνες ξεχάστηκαν αρχικά σε αυτή τη δοκιμασία από το Κράτος).
Πλέον, το στοίχημα είναι να βγούμε από την κρίση αυτή σοφότεροι και καλύτεροι άνθρωποι. Όταν όλο αυτό τελειώσει, να μας βρει αλληλέγγυους και ενωμένους, έτοιμους να λειτουργήσουμε την κοινωνία συλλογικά και συνεργατικά. Αξίες που ξεχάστηκαν ή παραμερίστηκαν στον αγώνα για οικονομική ευμάρεια, πρέπει να γίνουν σημαία για την επανεκκίνηση. Μόνο έτσι αναπτύσσεται συλλογική και κατ’ επέκταση ατομική ευθύνη. Οι κοινωνικές ανισότητες που θα προκύψουν πιο έντονες από πριν, πρέπει αμέσως να θεραπευθούν, ώστε να μην αποτελέσουν βόμβα στα θεμέλια της κοινωνικής ομαλότητας. Η διαχείριση της επόμενης μέρας οφείλει να έχει ανθρωποκεντρική προσέγγιση και κοινωνικό πρόσημο. Να λοιπόν γιατί κάποιοι πρέπει να θυμηθούν ότι είναι άνθρωποι προκειμένου να αντιμετωπίσουν μια τόσο μεγάλη καταστροφή.